در ادامه مقاله علت بی رغبتی نسبت به وقف به علل بی توجهی به وقف می پردازیم.

1- ترس از آینده

برخی نگران هستند که اگر بخشی از اموالشان را وقف کنند، در آینده ممکن است در اثر بیماری یا از کارافتادگی و مانند آن نیاز به آن پیدا کنند و در اثر وقف کردن نتوانند از مالشان استفاده کرده و محتاج فرزندان و دیگران شوند. شیطان نیز بر تنور ترس از آینده می دمد و وعده فقر می دهد.

(الشَّيْطَانُ يَعِدُكُمُ الْفَقْرَ وَيَأْمُرُكُمْ بِالْفَحْشَاءِ ۖ وَاللَّهُ يَعِدُكُمْ مَغْفِرَةً مِنْهُ وَفَضْلًا ۗ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ ) شیطان شما را از تهیدستى بیم م ىدهد و شما را به زشتى وا م ىدارد، ولی خداوند از جانب خود به شما وعده آمرزش و بخشش مى دهد و خداوند گشایشگر داناست.

به این دسته از افراد باید گفت: اولاً ما می گوییم بخشی از اموالتان را وقف کنید و نه تمام آن را. ثانیاً مگر نیازهای ما منحصر به عالم دنیا و فرداهای دنیا می شود. دنیا خانه موقت انسان است و آخرت خانه همیشگی ما چطور شما به فکر تأمین نیازهای فرداهای دنیا هستید ولی به فکر تأمین نیازمندی های حیات ابدیتان نیستید؟! ثالثاً شما با وقف کردن با خداوند معامله کنید. بگویید خدایا من بخشی از اموالم را به خاطر تو و در راه تو وقف می کنم تو هم حامی و پشتیبان من در روزهای گرفتاری من باش. رابعاً شیطان وعده فقر می دهد و خدا وعده بخشندگی، کدام وعده اطمینان بخش تر است؟ وعده خدا یا وعده شیطان؟! قرآن می گوید: شیطان به آنان وعده مى دهد، و ایشان را در آرزوها مى افكند و جز فریب به آنان وعده نمى دهد. ولی خدا وعد هاش را خلاف نمى کند، امّا بیشتر مردم نمى دانند.

2- عملکرد نامطلوب برخی از متولیان موقوفات

عمل نکردن به نیت واقف، تغییر نام برخی موقوفات، دخالت نابجای دولت در امور و اموال موقوفه و تسلط برخی دستگا هها و نهادها بر برخی از موقوفات، رها شدن برخی از موقوفات به حال خود، اجاره ناچیز برخی از موقوفات نسبت به املاک مشابه، تصرف عدوانی و غصب برخی موقوفات توسط متولیان یا صاحبان قدرت و ثروت و ده ها عملکرد نامطلوب دیگر، سبب می شود که کسانی که این عملکردها را مشاهده می کنند نسبت به وقف کردن بی انگیزه شوند.

3- نداشتن مال و ثروت کافی

برخی واقعاً دلشان می خواهد جزء واقفین باشند، ولی به دلیل نداشتن توانمندی مالی موفق به آن نمی شوند. چون خیال می کنند حتماً انسان باید زمین یا منزل یا مغازه ای را وقف کنند، درحالی که می توانند با تهیه یک کتاب مفید برای کتابخانه مسجد یا مدرسه علمیه، یا یک ظرف و فرش مورد نیاز آشپزخانه مسجد و مانند آن جزء واقفین باشند. یا می توانند با پرداخت مقداری پول در وقف یک مسجد یا حسینیه یا مدرسه علمیه و مانند آن شریک باشند. امام علی علیه السلام می فرمایند: از انفاق و بخشش کم در راه خدا خجالت نکشید، بلکه از اینکه جزء انفاق کنندگان نباشید خجالت بکشید. «لَا تَسْتَحِ مِنْ إِعْطَاءِ الْقَلِيلِ- فَإِنَّ الْحِرْمَانَ أَقَلُّ مِنْهُ»

انگیزه های حضرت علی علیه السلام در وقف کردن

«عمد الی قربات له» : به راستی اگر بهشت رفتن حضرت علی علیه السلام مسلم بود، آن حضرت با چه انگیز های اموالش را وقف می کند؟! امام صادق علیه السلام در تبیین انگیزه حضرت علی علیه السلام می فرمایند: تکیه آن حضرت به اعمالی بود که ایشان را به خداوند نزدیک می کند. بنابراین حضرت امیرمؤمنان علیه السلام بهشتی شدن را هدف برین زندگی خود نمی دانست، بلکه مهمترین هدف برای آن حضرت، رسیدن به عالی ترین درجات قرب الی الله بود. و این هدف زمانی حاصل می شود که انسان هر چه دارد را در راه جلب خشنودی خدایش تقدیم کند.

«فجعلها صدقة مبتولة تجري من بعده للفقراء » : آن حضرت اموالش را وقف بر فقرا کرد. این جمله نشان می دهد که آن حضرت خود را در مقابل نیازمندان جامعه مسئول می دانسته است. در قرآن کریم و سنت معصومین علیهم السلام آیات و روایات فراوانی وجود دارد که همه توانمندان را در برابر نیازمندان مسئول می داند و از آنان می خواهد نسبت به نیازمندان بی تفاوت نباشند. در آیات قرآن کریم خداوند به شدت کسانی را که در برابر نیازمندان بی تفاوت هستند سرزنش کرده و سخت ترین عذابها را در انتظار آنان می داند اولیای دین نیز، گرسنه ماندن،برهنگی، سو ءتغذیه و مرگ نیازمندان را متوجه ثروتمندان جامعه در خودداری از پرداخت حق محرومان می دانند و م یگویند خداوند در روز قیامت آنان را در اثر این بی توجهی به عذاب دردناکی گرفتار خواهد کرد. و این خود نشان می دهد که تا مادامی که فقیری در جامعه وجود دارد، تمامی توانگران در برابرشان مسئولند. و وقف بر نیازمندان، معلولان، بیماران، یتیمان و سایر اقشار نیازمند جامعه، یکی از بهترین را ههای حمایتی از آنان است.

«قال : إنما فعلت هذا لتصرف وجهي عن النار وتصرف النار عن وجهي» حضرت علی علیه السلام معصوم است و عملی انجام نداده که سزاوار آتش جهنم باشد. بنابراین دعای حضرت جنبه دفعی دارد و نه جنبه رفعی؛ یعنی حضرت علی علیه السلام با وقف بخشی از اموال خود بر فقرا از خداوند می خواهد که او را از خطر آتش جهنم برهاند و او را مستحق عذاب نکند، نه اینکه آن حضرت در اثر گناهانی که انجام داده است مستحق عذاب شده و الآن خواهان بخشش خدا باشد. آری اگر حضرت نسبت به محرومان بی توجه می بود و به وظیفه اجتماعی خود در برابر فقرا عمل نمی کرد گرفتار عذاب خدا می شد.

منبع : وقف از منظر آیات و روایات – علی اکبر تقی زاده

هدف موقوفه فضل تلاش در جهت آموزش وقف به مردم می باشد امید است با انتشار مطالب این سایت گام مهمی در آموزش صحیح وقف به مردم در جامعه صورت پذیرد. به اینستاگرام این مجموعه مراجعه نمایید.