در ادامه مقاله آثار وقف و ضرورت آن به بحث درباره آسان شدن پیمودن راه کمال می پردازیم. در این مقاله به این موضوع می پردازیم که انفاق و وقف چه تاثیراتی در آسان شدن پیمودن راه کمال دارد.

فَأَمَّا مَنۡ أَعۡطَىٰ وَٱتَّقَىٰ (5)
وَصَدَّقَ بِٱلۡحُسۡنَىٰ (6)
فَسَنُيَسِّرُهُۥ لِلۡيُسۡرَىٰ (7)
وَأَمَّا مَنۢ بَخِلَ وَٱسۡتَغۡنَىٰ (8)
وَكَذَّبَ بِٱلۡحُسۡنَىٰ (9)
فَسَنُيَسِّرُهُۥ لِلۡعُسۡرَىٰ (10)
وَمَا يُغۡنِي عَنۡهُ مَالُهُۥٓ إِذَا تَرَدَّىٰٓ (11)

اما كسى كه ثروتش را در راه خدا انفاق كرد و پرهیزكارى پیشه ساخت و وعده نیكوتر را كه وعده خدا نسبت به پاداش انفاق و پرهیزكارى اس ت باور كرد، پس به زودى او را براى راه آسانى كه انجام همه اعمال نیك به توفیق خداس ت آماده م كىنیم و اما كسى كه از انفاق ثرو ت بخل ورز ید و خود را ب ىنیاز نشان داد و وعده نیكوتر را تكذیب كرد، پس او را براى راه سخت و دشوارى كه سلب هرگونه توفیق از اوست آماده می كنیم و هنگامى كه به چاه هلاكت و گودال گور سقوط كند، ثروتش چیزى از عذاب خدا را از او دفع نمی كنید. (سوره لیل آیات 5 تا 11)

واژه شناسی:

«اعطی» :مقصود از این واژه در این آیه انفاق در راه خدا و کمک به نیازمندان است.

«اتقی» : منظور از تقوی در این آیه این است که هدف از انفاق، قرب به خداوند متعال و جلب خشنودی او باشد، مالی را که انفاق می کند از راه مشروع بدست آورده باشد و در راه مشروع نیز انفاق کند و انفاق او همراه با منتگذاری و اذیت نباشد.

«حسنی»: منظور از این واژه ایمان به پاداشهای الهی است که خداوند به اهل انفاق وعده داده است و چون این وعده ها در قیامت محقق می شود، لازمه ایمان به وعد ههای الهی ایمان به قیامت نیز هست و چون این وعده ها به وسیله انبیای الهی به ما ابلاغ شده است، لازم هاش ایمان به انبیا نیز می باشد.

«فَسَنُيَسِّرُهُۥ لِلْیُسْرى» : در دنیا پیمودن راه کمال و انجام اعمال صالح را برای او چنان آسان م یکنیم که با رغبت و خواست قلبی آ نها را انجام می دهد. نیز به او آرامش و طمأنینه می دهیم و تحمل مشکلات را برای او آسان می کنیم. در آخرت نیز راه بهشت را به سوی او می گشاییم و ملائکه را به استقبال آنها می فرستیم و او به آسانی راه بهشت را در پیش می گیرد و وارد آن می شود.

تحلیل :

1- اعطاء مال در راه خدا که وقف یکی از مصادیق بارز آن است نیازمند پی شزمین ههای کلامی و اعتقادی فراوان است. از مهمترین این پیش زمینه ها اعتقاد به خدای یگانه به عنوان تنها معبود و کارگردان نظام هستی است. کسی می تواند در راستای فقر زدایی و توسعه فرهنگی و معنوی جامعه، اموالش را وقف کند که اعتقاد به خدا و ربوبیت او داشته باشد. همینطور کسی می تواند دست از اموال خودش به نفع افراد یا امور عام المنفعه بردارد که اعتقادی راسخ به وعده های الهی داشته باشد و بداند که با وقف کردن بخشی از اموالش نه تنها چیزی از دست نم یدهد، بلکه چندین برابر به دست م یآورد. امام صادق علیه السلام می فرمایند: کسی که یقین داشته باشد که آنچه در راه خدا میدهد، جایش پر می شود اهل جود و عطا می شود. و چون این پادا شها عمدتاً در آخرت به انسان داد ه می شود، شخص واقف باید اعتقاد راسخ به قیامت داشته باشد.

یکی از مهمترین آثار وقف، پاکسازی جان انسانی از رذائل اخلاقی؛ مانند: مالدوستی، خودمحوری، بخل و … و آراسته سازی جان انسان به صفات نیک اخلاقی؛ مانند ایثار، سخاوت، نوعدوستی، مشارکت اجتماعی، همدردی با فقرا وصله رحم است.

2- مهمترین پاداشی که خداوند در دنیا به انسانهایی که اهل جود و بخشش هستند و بخشی از اموالشان را وقف می کنند می دهد، این است که انجام اعمال صالح؛ مانند انفاق در راه خدا، نماز خواندن، روزه گرفتن، جهاد در راه خدا، تبلیغ و ترویج دین خدا و مانند آن برای او آسان می شود. در واقع کسی که به خاطر خدا حاضر است از بخشی از اموال خودش بگذرد، خداوند قلب او را برای پذیرش مراحل بالاتری از ایمان و انجام عمل صالح می گشاید. در نتیجه چنین فردی به آسانی معارف الهی را می فهمد و آ نها را می پذیرد و دشواریهای عمل به آن را تحمل میکند و در برابر باید و نبایدهای دین منقاد و تسلیم است و انجام گناه برای او دشوار است؛ بر خلاف کسی که اهل ایمان و عمل صالحِ برخواسته از روح ایمان نیست که انجام گناه برای او آسان و انجام اعمال صالح از جمله انفاق مال در راه خدا دشوار است؛ زیرا در اثر کفر اعتقادی یا کفر عملی قلبش برای کفر : و گناه گشوده شده است:

(مَنْ يُرِدِ الله أَنْ يَهْدِيَهُ يَشْرَحْ صدْرَهُ لِلْإِسْلامِ وَ مَنْ يُرِدْ أَنْ يُضِلَّهُ يَجْعَلْ صدْرَهُ ضَيِّقاً حَرَجاً كَأَنَّما يَصَّعَّدُ فِي السَّماءِ كَذلِكَ يَجْعَلُ الله الرِّجْسَ عَلَى الَّذينَ لا يُؤْمِنُونَ )

آنکس را كه خدا بخواهد هدایت كند، سینه اش را براى (پذیرش) اسلام، گشاده مى سازد و آنکس را كه بخاطر اعمال خلافش بخواهد گمراه سازد، سینه اش را آنچنان تنگ می كند كه گویا مى خواهد به آسمان بالا برود، این گونه خداوند پلیدى را بر افرادى كه ایمان نمى آورند قرار مى دهد. (سوره انعام آیه 125)

منبع : وقف از منظر آیات و روایات – علی اکبر تقی زاده

هدف موقوفه فضل تلاش در جهت آموزش وقف به مردم می باشد امید است با انتشار مطالب این سایت گام مهمی در آموزش صحیح وقف به مردم در جامعه صورت پذیرد. به اینستاگرام این مجموعه مراجعه نمایید.